Uleberg
.JPG)
Uleberg er ein gard (gnr. 9) i Dåsvannsdalen i Hornnes i Evje og Hornnes kommune. Garden ligg mellom Dåsåna og Skjerka, og med den avrunda fjelltoppen Svaba over seg. Arealet er på rundt 25 000 da alt-i-alt. I Skjerka, aust for garden, er den svære Hunsfossen. I dag er Skjerka regulert forbi Uleberg, og vassføringa i fossen er ikkje som i tidlegare tider.
Namnet
Eit bratt bergdrag går gjennom garden frå vest til aust. Dette bergdraget kan vere motivet bak berg-endinga i gardsnamnet. Oddmund Mogstad har prøvd seg på ei tolking av forstavinga Ule-. Han har synt til ei tolking av ULefoss i Telemark, som Urdarfoss, fossen ved urene. Og urer er det nok av på Uleberg og. Då kan ein ifølge Mogstad tenke seg ein liknande overgang for Uleberg. Frå Urdarbjårg over ULeberg til Uleberg.
Historie
Sentralt på Uleberg, på ei høgde i området, heiter det Tupten/Tuften. Det er truleg staden der dei opphavelege, første bygga låg. Garden blei så seinare delt opp i fleire bruk med namn med utgangspunkt frå Tupten: Der auste, Der ute, Der nie, Monen og Under fjellet. Den første mannen ein kjenner til på Uleberg heitte Tord. Etternamnet er ukjend. Men gode grunnar talar for at ein av sonene hans var Stian T. Uleberg. Stian er den første mannen som er nemd i lensrekneskapane på Uleberg.
Den mest nytta ferdslevegen mellom Hornnes og Åseral i eldre tid, Futevegen, gjekk via Uleberg over Hova til Egså.
Kjelder
- Olav O. Uleberg, Hornnes I, Gards- og ættesoge, utgjeve av Hornnes bygdesogenemd, 1969, side 246–275
- Olav O. Uleberg, Kultursoge for Evje og Hornnes, band I, utgjeve av Evje og Hornnes bygdeboknemd, 1990, side 276
- Oddmund Mogstad, Gardsnamn i Hornnes, artikkel i Arnstein, årsskrift for Evje og Hornnes Sogelag, 2006, side 32
- Gunstein Uleberg Møllen, Kulturminnestudiar på garden Der auste, stykke i Jol i Setesdal, 2023, side 43–50