Skilnad mellom versjonar av «Topsæ»
Ingen redigeringsforklaring |
Ingen redigeringsforklaring |
||
| Line 1: | Line 1: | ||
[[Fil:Topsæ 290617-2.jpg|miniatyr|høyre|Topsæ sett nord-vestover frå søre enden, ved [[Topsæstemmen]], {{Byline|[[Geir Daasvatn]]}}]] | [[Fil:Topsæ 290617-2.jpg|miniatyr|høyre|Topsæ sett nord-vestover frå søre enden, ved [[Topsæstemmen]], {{Byline|[[Geir Daasvatn]]}}]] | ||
[[Fil:Topsæ-sept-86.jpg|miniatyr|høyre|Topsæ sett frå [[Pilegrimheii]], {{Byline|[[Knut Eldhuset (1958)]]}}]] | [[Fil:Topsæ-sept-86.jpg|miniatyr|høyre|Topsæ sett frå [[Pilegrimheii]], {{Byline|[[Knut Eldhuset (1958)]]}}]] | ||
[[Fil:Topsæ 18 april 25.jpeg|miniatyr|høyre|Topsæ sett frå [[Pilegrimheii]] 18 april 2025, {{Byline|[[Knut Eldhuset (1958)]]}}]] | |||
'''Topsæ''' er eit stort vatn i [[Bygland austhei]], nord-aust for [[Åraksbø]] og aust for [[Hovatn]]. Vatnet er rundt fire kilometer langt, og har eit areal på om lag 2,2 kvadratkilometer. Grensa mot [[Fyresdal]] og [[Telemark]] går ikkje så langt aust for Topsæ. | '''Topsæ''' er eit stort vatn i [[Bygland austhei]], nord-aust for [[Åraksbø]] og aust for [[Hovatn]]. Vatnet er rundt fire kilometer langt, og har eit areal på om lag 2,2 kvadratkilometer. Grensa mot [[Fyresdal]] og [[Telemark]] går ikkje så langt aust for Topsæ. | ||
[[Tovdalselva]] kjem frå [[Straumsfjorden]] og renn gjennom fleire vatn før ho renn inn i Topsæ frå nord. I sør renn elva ut av vatnet og vidare gjennom [[Årdalen]] til [[Tovdal]]. Topsæ høyrer såleis til Tovdalsvassdraget. | [[Tovdalselva]] kjem frå [[Straumsfjorden]] og renn gjennom fleire vatn før ho renn inn i Topsæ frå nord. I sør renn elva ut av vatnet og vidare gjennom [[Årdalen]] til [[Tovdal]]. Topsæ høyrer såleis til Tovdalsvassdraget. | ||
Det går [[Årdalsvegen|skogsbilveg]] (bomveg) ti kilometer austover til Tovdalselva frå [[Haugetveit]] i Åraksbø. Frå enden av den opne vegen går det ei grein (stengd med bom) nordover til [[Årdalstøyl]]. Derfrå går det sti ca. 1,5 kilometer vidare nordover til Topsæ. I det nedste biletet ligg [[Topsæstemmen]] der elva renn ut i nedste høgre hjørne. Bua i [[Løyningsli]] skimtast akkurat ved skuggekanten nede til høgre. Det var i dette vatnet [[Topsæ stokkebåten]] blei oppdaga. | Det går [[Årdalsvegen|skogsbilveg]] (bomveg) ti kilometer austover til Tovdalselva frå [[Haugetveit]] i Åraksbø. Frå enden av den opne vegen går det ei grein (stengd med bom) nordover til [[Årdalstøyl]]. Derfrå går det sti ca. 1,5 kilometer vidare nordover til Topsæ. I det nedste biletet ligg [[Topsæstemmen]] der elva renn ut i nedste høgre hjørne. Bua i [[Løyningsli]] skimtast akkurat ved skuggekanten nede til høgre. Det var i dette vatnet [[Topsæ stokkebåten]] blei oppdaga. Biletet av Topsæ som er teke 18. april 2025 viser isen som er i ferd med å smelte bort. Dette har ikkje hendt så tidleg om våren dei siste 60 åra og heller ikkje at snøen var nesten borte langs den gamle stigen frå Haugetveit til Løyningsli. På det eine biletet av [[Topsæstemmen]] går den siste isen 30. mai 1978. | ||
== Fornminne == | == Fornminne == | ||
I eit område som går frå [[Straumsfjorden]] i nord og sørover langs Topdalselva forbi Topsæ og vidare gjennom Årdalen, er det registrert ei rekke med funn frå steinalderen.<ref>[[Reidar Vollen]], ''[[Bygland gard og ætt]]'', bind IV, utgeve av Bygland kommune, 2006, side 226-229</ref> Dei mange funna stadfestar at området må ha vore utnytta av fangstfolk kanskje så langt tilbake i tid som 7000 år.<ref>[[Johan Christian Frøstrup]] (red.), ''[[Vandringer i Setesdal Austhei]]'', Friluftsforlaget, 2014, side 16 og side 257 flg.</ref> | I eit område som går frå [[Straumsfjorden]] i nord og sørover langs Topdalselva forbi Topsæ og vidare gjennom Årdalen, er det registrert ei rekke med funn frå steinalderen.<ref>[[Reidar Vollen]], ''[[Bygland gard og ætt]]'', bind IV, utgeve av Bygland kommune, 2006, side 226-229</ref> Dei mange funna stadfestar at området må ha vore utnytta av fangstfolk kanskje så langt tilbake i tid som 7000 år.<ref>[[Johan Christian Frøstrup]] (red.), ''[[Vandringer i Setesdal Austhei]]'', Friluftsforlaget, 2014, side 16 og side 257 flg.</ref> | ||
Siste versjonen frå 6. juni 2025 kl. 16:49
Topsæ er eit stort vatn i Bygland austhei, nord-aust for Åraksbø og aust for Hovatn. Vatnet er rundt fire kilometer langt, og har eit areal på om lag 2,2 kvadratkilometer. Grensa mot Fyresdal og Telemark går ikkje så langt aust for Topsæ.
Tovdalselva kjem frå Straumsfjorden og renn gjennom fleire vatn før ho renn inn i Topsæ frå nord. I sør renn elva ut av vatnet og vidare gjennom Årdalen til Tovdal. Topsæ høyrer såleis til Tovdalsvassdraget.
Det går skogsbilveg (bomveg) ti kilometer austover til Tovdalselva frå Haugetveit i Åraksbø. Frå enden av den opne vegen går det ei grein (stengd med bom) nordover til Årdalstøyl. Derfrå går det sti ca. 1,5 kilometer vidare nordover til Topsæ. I det nedste biletet ligg Topsæstemmen der elva renn ut i nedste høgre hjørne. Bua i Løyningsli skimtast akkurat ved skuggekanten nede til høgre. Det var i dette vatnet Topsæ stokkebåten blei oppdaga. Biletet av Topsæ som er teke 18. april 2025 viser isen som er i ferd med å smelte bort. Dette har ikkje hendt så tidleg om våren dei siste 60 åra og heller ikkje at snøen var nesten borte langs den gamle stigen frå Haugetveit til Løyningsli. På det eine biletet av Topsæstemmen går den siste isen 30. mai 1978.
Fornminne
I eit område som går frå Straumsfjorden i nord og sørover langs Topdalselva forbi Topsæ og vidare gjennom Årdalen, er det registrert ei rekke med funn frå steinalderen.[1] Dei mange funna stadfestar at området må ha vore utnytta av fangstfolk kanskje så langt tilbake i tid som 7000 år.[2]
Kjelder
- Delvis basert på opplysningar frå Knut Eldhuset (1958)
Referansar
- ↑ Reidar Vollen, Bygland gard og ætt, bind IV, utgeve av Bygland kommune, 2006, side 226-229
- ↑ Johan Christian Frøstrup (red.), Vandringer i Setesdal Austhei, Friluftsforlaget, 2014, side 16 og side 257 flg.