Harde-Aslak
Harde-Aslak er etter Reidar Vollen i Bygland gard og ætt segnfiguren framfor nokon frå Austad. Om ein Harde-Aslak verkeleg har levd på Austad veit ein ikkje sikkert. Men Vollen skriv at det finst tradisjon for at han skal ha vore ein historisk person. Det meste i sogene om han må uansett vere dikting, understrekar han.
Harde-Aslak skal ifølge eitt av segna ha drepe Kallhovden, ein bonde og kjempekar på garden Kallhovd i Hornnes. Etter drapet gav Aslak seg på heimvegen, som var over heiene vest for Otra-dalføret. På Austegards-heia i Åseral tok dei to sønene til Kallhovden han att, og drap han der.
Då Aslak ikkje kom heim, for mor hans avgarde for å leite. Ho fann liket hans ein søndags morgon, plukka saman likdelane i ein sekk og for på heimvegen med sekken på ryggen. Heime på Austad vaska ho liket i ei lita evje i elva, tett attmed kyrkja. Evja vart raud av blod, og fekk etter det namnet «Raudevja». Liket vart grave ned på Ækrejordet.
I gards- og ættesoga for Hornnes er segnet attgjeve slik:
«De sille vere ein småkongje på Kallot i gamle daga. Så kom det ein anna småkongje og drap`an. Då dei to sønin`ans kom heim og såg at far deiras var drepen, sinna dei seg opp å sette ette. Dei sto`an att på Åseralsheian, å der fekk dei hemna sæg. Dei fekk drep`an.»
Staden i Austegard der Aslak blei drepen skal heite «Hard-Aslak» den dag i dag. I nærleiken renn «Hard-Aslaksbekken».
Eit anna segn fortel at Harde-Aslak ville prøvast med Skjoldmøyane. Men dei fekk tak i han, og drap han oppe i Skomedalsheia. Etterpå hogg dei han i mange delar.
Kjelder
- Reidar Vollen, Bygland gard og ætt, bind III, utgjeve av Bygland kommune, 2005, side 34
- Johannes Skar, Harde-Aslak. Dyreskidi i Austad-Kyrkja, artikkel i vekebladet Fedraheimen, 23. mars 1878
- Olav O. Uleberg, Hornnes I, Gards- og ættesoge, utgjeve av Hornnes bygdesogenemd, 1969, side 206
- Johannes Skar, Gamalt or Setesdal, bind I, side 257
- Tarjei Liestøl, Åseral Gard og Ætt, bind I, utgjeve av Åseral bygdesogenemnd, 1976, side 415