Hallvard Eldhuset

Hallvard Eldhuset
Hallvard Eldhuset 50 år
Født:	9. juni 1914
Død:	3. desember 1976 (62 år)

Hallvard Eldhuset (fødd 9. juni 1914 i Åraksbø, død 3. desember 1976) var lærar og skuleinspektør (seinare skulesjef) i Bygland kommune. Han vaks opp på garden Eldhuset (bnr 5) i Åraksbø og lærde bondeyrket å kjenne alt frå tidlege barne- og ungdomsår. Seinare overtok han heimegarden i Åraksbø saman med kona Birgit som var dotter til Birgit og Ånund B. Åkre i Valle. Tipp oldefar til Ånunds kone Birgit var Eidsvollsmannen Olav Knutsson Tveiten . Halvtanta til Hallvard var Birgit Halvorsdotter Eldhuset (1867) og var gift med Bjørgulv Myhola . Hallvard og Birgit hadde tre gutar som vaks opp på garden. Ånund (1953) overtok garden og var ein dyktig skilaupar som vann dei fire første renna i Sesilåmi. Torgrim (1951) blei sivilingeniør i sterkstraum ved NTH og Knut (1958) studerte realfag i Oslo og blei forskar. Første traktoren i Åraksbø blei kjøpt av Hallvard i 1956.

Han gjekk befalsskulen i Kristiansand, der han var ferdig i 1937 med hovudkarakter sers godt. Deretter tok han examen artium. Så vart det Volda lærarskule der han tok lærarskuleeksamen i 1941 og hadde så lærarpost på Tjøtta på Helgeland eit års tid. I 1942 kom han heim att og vart lærar i Bygland kommune, dei fyrste åra i framhaldsskulen, som flytte frå grend til grend men etter kvart vart fast på Bygland. I åra 1947-1951 var han lærar ved Evje framhaldsskule. Etter kvart vart han skuleinspektør i Bygland kommune. Olav Arne Kleveland, som var eleven til Eldhuset medan han var lærar på framhaldsskulen i Evje, har skrive at han var ein av dei mest dugande, mest energiske og mest ansvarsfulle lærarane han hadde hatt. Kleveland meiner Eldhuset må gå inn i skulesoga for Setesdal som ein av dei absolutt beste pedagogane dalen har ått.

I mange år var han meldar i Fædrelandsvennen frå Bygland kommune og skreiv fleire artiklar om slitet si soga i Åraksbøheiane i same avis. Seinare skreiv han andaktane i Setesdølen då den tok til å kome ut. Som lyrikar hadde han ein djup religiøs undertone i dikta, og han var sterkt engasjert i sundagsskulen. Men også mållagsarbeid og fråhaldsarbeid engasjerte han seg i.

I fleire periodar var han medlem av kommunestyret i Bygland, og i 1969 stod han på 3. plass på lista til Stortingsvalet for Kristeleg Folkeparti i Aust-Agder. Som medlem av kommunestyret var han og med i ei rekke nemnder og utval i kommunen.

Hallvard Eldhuset skreiv og i Jol i Setesdal og laga prologar og dikt til ulike samanhengar. Setesdalsforlaget gav i 2010 ut ei bok med dikt i utval ved Ånund K. Homme.

Torleiv Moy som tok over som skulesjef etter Hallvard skreiv minneord i Jol i Setesdal 1977 som kan lesast her: Hallvard Eldhuset til minne (TM). Paal Vollen skreiv også minneord i Fædrelandsvennen som kan lesast her: Hallvard Eldhuset til minne (PV)

Bibliografi:

• Djupt gjennom berg det hjalar. Dikt. Setesdalsforlaget 2010. ISBN 978-82-92441-72-5
• Ein arbeidsmann og ein fjellmann. Artikkel Fædrelandsvennen, 1946
• Då ungguten Knut omkom under høykøyring på heia. Artikkel Fædrelandsvennen, 1971
• Han døydde under Steinen. Artikkel Fædrelandsvennen, 1971
• Då Kjetil Borgi sat fast som fugl i snare. Artikkel Fædrelandsvennen, 1971
• Mannen som fall på slåtteteigen ved Austre Grunnevatn. Artikkel Fædrelandsvennen, 1971
• Ei overnatting ved Hovatn. Artikkel Fædrelandsvennen, 1971
• Guten som såg 2 mødre døy. Artikkel Fædrelandsvennen, 1972
• Tankar i fotspora hans bestefar. Artikkel Jol i Setesdal 1971, s 17-18
• I Åraksbø er det mang ei vinne. Artikkel Jol i Setesdal 1976, s 5-7
• PRÅMEN-163 år etter. Artikkel Jol i Setesdal 1973, s 31-32

Kjelder

• Olav Arne Kleveland, «Eit år på framhaldsskulen», artikkel i Jol i Setesdal 2006, s 28-30
• Delvis basert på opplysningar frå Knut Eldhuset (1958)

Eksterne lenker

• Om boka til Hallvard Eldhuset på https://setesdalswiki.no/blog
• Høyr Hallvard m fl fortelje om Åraksbø