Bendik Stubseid
Bendik Stubseid | ||
---|---|---|
Født: | 11. desember 1862 | |
Død: | 25. juni 1926 (63 år) |
Bendik Stubseid var lærar i Bygland frå 1884 til 1926, og klokkar i Austad kyrkje på Tveit frå 1890.
Stubseid vart fødd i Askvoll i Sogn og Fjordane i 1862, tok lærarprøva på Stord seminar i 1882 og kom til Bygland tvo år seinare. Fram til 1890 var han lærar på Strandeleda i Bygland, og i 1890 vart Bendik Stubseid lærar i den ytre bygda i Austad[1]. Otra dela den ytre bygda i tvo, så han måtte ofte nok krysse henne. Dette vart endra i 1918 då han fekk skulekrinsen Austad – Heistad som berre låg på austsida av elva. Stubseid var den eine av tvo lærarar utanfrå som vart buande i Bygland livet ut, den andre var Knut Sveindal (1862–1927) frå Grindheim i Vest-Agder. Han var lærar i Langeid og Hegland krinsar, og kaupte seg gard på Hegland[2].
Bendik Stubseid var kjend som ein dugande hagemann, som hadde planta store frukthagar på garden han kaupte på Nordre Austad i 1904[3]. Bolling seier i Byglands soge at han var
- «...ein umåteleg snild og stillfarande mann, med godt mannetykje, og ei evne til å fortelje og gjere levande som var sjeldsynt. Til å syngje var han makelaus mest, han kunne kvar einaste tone i Landstad sin salmebok, ...»[4].
Han kunne og mange skjemtesongar og han fortalde stubbar på ein løgleg måte. Stubseid arbeidde for å opplyse folk, og gav og råd og rettleiing i hagebruk. Attmed alt anna han dreiv med, var han og ein av revisorane for Bygland sparebank[5].
Familien
Bendik Mathias Kristianson Stubseid var eldste sonen til gardbrukar og sjølveigar Christian Bendiksen og kona Petrine Mathiasdatter på Stubseide i nordre Askvoll. Sjølv vart han vigd tvo gonger og fekk ti born, sju gutar og tre jenter. Bendik og Mari Stubseid er gravlagde på kyrkjegarden ved Austad kyrkje på Tveit.
I 1891 syner folketelinga at Bendik var «enslig logerende» hos enka Birgit Johansdotter Austad på Nordre Austad[6]. Neste teljing ni år seinare fortel at han er gift og far til tre. Han vart eigar av garden dei bur på, Hækni på Nordre Austad (gnr. 13, bnr. 10), i 1898 [7]. I 1910 har familien flytt til eit av dei andre bruka på Nordre Austad (gnr. 13, bnr. 2 og 3 (Nygaard)) som Bendik kaupte i 1904. Teljinga syner at huslyden har auka med fire nye born, til ein huslyd på ni.
Bendik Mathias Kristianson Stubseid, f. 11. desember 1862 d. 25. juni 1926:
- vigde fyrste gong med Juri Olavsdotter Austad, f. 20. juli 1873, d. 15. juli 1893, 30. november 1892 i Austad, fekk ikkje born.
- vigde andre gong med Mari Olavsdotter Hegland, f. 1. juni 1874, d. 13. august 1931, 4. juli 1895 i Bygland, fekk borna:
- Jorid, f. 21. oktober 1895, d. 4. februar 1967, vigd med Gustav Andreas Christensen Haugland (Vegusdal, 1892–1958)[8], gravlagd Austad kyrkjegard på Tveit.
- Kristian, f. 2.september 1897, d. 29. april 1976, lærar. Vigd med Gunhild Gunnarsdotter Straume i 1935, gravlagd Austad gamle kyrkjegard.
- Olav, f. 20. september 1899, gravlagd 12. oktober 1948 på Austad kyrkjegard på Tveit, emissær, døydde i Sogn.
- Olav, f. 21. februar 1902, d. 1. oktober 1955, gravlagd på Austad kyrkjegard på Tveit.
- David, f. 11. juli 1904, d. 25. desember 1986, lærar, vigd med Solveig Hagen (1905–1986), gravlagd på Leie gravlund i Fredrikstad.
- Grunde, f. 1. februar 1907, emigrera til USA 7. august 1929, d. 26. oktober 1964, gravlagd ved Effie Lutheran Church aust for Grand Forks, nord i Minnesota[9].
- Sven, f. 15. juni 1909, d. 9. november 1969, vigd med Anna Regine (1911–1999), gravlagd på Vennesla kyrkjegard.
- Gunhild, f. 11. februar 1912, gravlagd 18. august 1976, Nøtterøy kyrkjegard. Organist i Austad kyrkje føre 1936[10], sjukesyster (utdanna ved Haukeland sjukehus), vigd med sjømann Einar Thorbjørnsen (1917–2003) frå Nøtterøy[11].
- Anne, f. 4. september 1914, d. 29. juli 1953, sjukesyster, ugift, busett i Ålesund, gravlagd på Austad kyrkjegard på Tveit.
- Bjørn, f. 25. september 1917, d. 5. september 1980, lærar, vigd med Kristine (Kitty) Monen (1922–1995), gravlagd på Leie gravlund i Fredrikstad.
Fotnoter
- ↑ Bolling, 1939: s. 355–356.
- ↑ Bolling, 1939: s. 354.
- ↑ Bolling, 1952: s. 94.
Tinglysingsprotokoll nr. 24, gnr 13 bnr 2 og 3. - ↑ Bolling, 1939: s. 356.
- ↑ Bolling, 1939: s. 488.
- ↑ Folketeljinga 1891.
- ↑ Tinglysingsprotokoll nr. 24, gnr 13 bnr 10, s. 153-154.
- ↑ Setane, Paul (1995), s. 457.
- ↑ Kjelde: Gunnar K. Stubseid.
- ↑ Johnsen, Jørg (1962) s. 20.
- ↑ Kjelde: Gunnar K. Stubseid.
Kjelder
Primærkjelder
- Folketeljingar på Digitalarkivet.no
- Folketeljing 1891 for Bygland herred, husliste - Austad nordre gnr 13, bnr 8
- Folketeljing 1891 for Bygland herred, personseddel - Austad nordre gnr 13, bnr 8
- Folketeljing 1865 for 1428P Askvoll prestegjeld - Stubseide
- Folketeljing 1900 for 0938 Bygland herred - Hækni
- Folketeljing 1910 for 0938 Bygland herred - Austad nordre
- Kyrkjebøker på Digitalarkivet.no
- Askvoll, Ministerialbok nr. A 12 (1859-1878), Fødde og døypte 1862, side 44. (Bendik Stubseid)
- Austad i Bygland, Klokkerbok nr. B 3 (1920-1974), Døde og gravlagde 1926, side 92. nr. 4. (Bendik Stubseid)
- Austad i Bygland, Klokkerbok nr. B 1 (1848-1886), Fødde og døypte 1873, side 32, nr. 7. (Juri Olavsdotter Austad)
- Austad i Bygland, Ministerialbok nr. A 1 (1885-1908), Døde og gravlagde 1893-1895, side 101, nr. 9. (Juri Olavsdotter Austad)
- Austad i Bygland, Ministerialbok nr. A 1 (1885-1908), Vigde 1891-1892, side 79, nr. 4. (Juri Olavsdotter Austad og Bendik Stubseid)
- Austad i Bygland, Klokkerbok nr. B 1 (1848-1886), Fødde og døypte 1874, side 33, nr. 6. (Mari Olavsdotter Hegland)
- Austad i Bygland, Klokkerbok nr. B 3 (1920-1974), Døde og gravlagde 1931, side 95, nr. 4. (Mari Olavsdotter Hegland)
- Bygland i Bygland, Ministerialbok nr. A 7 (1885-1909), Vigde 1895-1897, side 119, nr. 4. (Mari Olavsdotter Hegland og Bendik Stubseid)
- Austad i Bygland, Ministerialbok nr. A 1 (1885-1908), Fødde og døypte 1895, side 23, nr. 5. (Jurid)
- Austad i Bygland, Ministerialbok nr. A 1 (1885-1908), Fødde og døypte 1899, side 29, nr. 8. (Kristian)
- Austad i Bygland, Ministerialbok nr. A 1 (1885-1908), Fødde og døypte 1900, side 33, nr. 14. (Olav d.e.)
- Austad i Bygland, Ministerialbok nr. A 1 (1885-1908), Fødde og døypte 1902, side 36, nr. 4. (Olav d.y.)
- Austad i Bygland, Ministerialbok nr. A 1 (1885-1908), Fødde og døypte 1905, side 39, nr. 6. (David)
- Austad i Bygland, Ministerialbok nr. A 1 (1885-1908), Fødde og døypte 1908, side 42, nr. 3. (Grunde)
- Bygland i Bygland, Ministerialbok nr. A 7 (1885-1909), Fødde og døypte 1909, side 53, nr. 10 (Sven)
- Austad i Bygland, Klokkerbok nr. B 2 (1886-1919), Fødde og døypte 1912, uten sidenr., nr. 5 (Gunhild)
- Austad i Bygland, Klokkerbok nr. B 2 (1886-1919), Fødde og døypte 1914, side 53, nr. 8 (Anne)
- Austad i Bygland, Klokkerbok nr. B 2 (1886-1919), Fødde og døypte 1917, side 59, nr. 5. (Bjørn)
- Emigrantarkiv
- Tinglysingsprotokollar på Digitalarkivet.no
- Setesdal sorenskriveri, Austad, Sandnes, Bygland, Årdal tinglag, Protokollnummer: 24, gnr 13 bnr 2: Austad nordre
- Setesdal sorenskriveri, Austad, Sandnes, Bygland, Årdal tinglag, Protokollnummer: 24, gnr 13 bnr 3: Austad nordre, Nygaard
- Setesdal sorenskriveri, Austad, Sandnes, Bygland, Årdal tinglag, Protokollnummer: 24, gnr 13 bnr 10: Austad nordre, Hækni
Sekundærkjelder
- Bolling, Reidar: Byglands soge, Kristiansand : s.n., 1939, 489 s. ill. (bokhylla.no)
- Bolling, Reidar: Gards- og ættesoge for Bygland, Bygland : Bygland bygdesogenemnd, 1952, 449 s. ill. (bokhylla.no)
- Johnsen, Jørg: Organister og orgler i Agder bispedømme, Kristiansand : [s.n.], 1962, 143 s. ill. (bokhylla.no)
- Setane, Paul: «Haugland, gnr 151, bnr. 1» i Vegusdal : gards- og ættesoge s. 457. [Engesland] : [Vegusdal sogenemnd], 1995, 894 s. ill.](bokhylla.no)