Skilnad mellom versjonar av «Egså»
s (Lenkefiks) |
s (→Segn: lenke jettegryte) |
||
| (2 mellomversjonar av den same brukaren er ikkje viste) | |||
| Line 1: | Line 1: | ||
'''Egså''' er ein gard (gnr. 42) og ei lita grend aust i [[Åseral]], inn mot grensa til [[Evje og Hornnes]]. Ein kjem til Egså ved å følge [[Heigardan|Heigardsvegen]] frå [[Kylland]] ca. ni kilometer nord-vestover mot [[Flystveit]]. | '''Egså''' er ein gard (gnr. 42) og ei lita grend aust i [[Åseral]], inn mot grensa til [[Evje og Hornnes]]. Ein kjem til Egså ved å følge [[Heigardan (veg)|Heigardsvegen]] frå [[Kylland]] ca. ni kilometer nord-vestover mot [[Flystveit]]. | ||
== Historie == | == Historie == | ||
| Line 6: | Line 6: | ||
I 1916 nytta Åseral kommune forkjøpsretten, og kjøpte fleire gardsbruk som var på handel på Egså. Det var tale om eigedomar på ialt 16 000 daa, og av dette var ca. 13 000 daa produktiv skog. I mange år blei det drive mykje i skogen kvar vinter, og bygdefolk kom i arbeid. | I 1916 nytta Åseral kommune forkjøpsretten, og kjøpte fleire gardsbruk som var på handel på Egså. Det var tale om eigedomar på ialt 16 000 daa, og av dette var ca. 13 000 daa produktiv skog. I mange år blei det drive mykje i skogen kvar vinter, og bygdefolk kom i arbeid. | ||
I 1934 selde kommunen 4 | I 1934 selde kommunen 4 000–5 000 daa av eigedomen til Vest-Agder landbruksselskap. Arealet skulle nyttast til bureisningsbruk. Fire ungdomar melde seg interesserte, og i åra før 2. verdskrigen vaks det opp fleire nye heimar på den gamle Egså-garden. | ||
== Segn == | == Segn == | ||
Langs [[Egsåvatn]] låg [[Futevegen (Hornnes)|den gamle ferdslevegen austover]] frå Kyrkjebygd og ytre luten av Åseral. Ved vatnet er det ei jettegryte | Langs [[Egsåvatn]] låg [[Futevegen (Hornnes)|den gamle ferdslevegen austover]] frå Kyrkjebygd og ytre luten av Åseral. Ved vatnet er det ei [[Jettegryte|jettegryte]] 6–7 meter over vassflata. Det er vanskeleg å skjøna at her har vore elvefar. Jettegryta har fått namnet St. Olavs brønn. | ||
Så seier segna: | Så seier segna: | ||
| Line 16: | Line 16: | ||
== Kjelder == | == Kjelder == | ||
*[[Tarjei Liestøl]] og [[Torleif Eiken]], ''[[Åseral Gard og Ætt]]'', band II, utgjeve av [[Åseral bygdesogenemnd]], 1987, side | *[[Tarjei Liestøl]] og [[Torleif Eiken]], ''[[Åseral Gard og Ætt]]'', band II, utgjeve av [[Åseral bygdesogenemnd]], 1987, side 584–611 | ||
*[[Olav Leirvik]], ''Åseral'', artikkel i Norges Bebyggelse, herredsbindet for Vest-Agder, vestre del, opptrykk 1997, side 815 | *[[Olav Leirvik]], ''Åseral'', artikkel i Norges Bebyggelse, herredsbindet for Vest-Agder, vestre del, opptrykk 1997, side 815 | ||
== Kart == | |||
{{#display_map: 58.57517745229891,7.534909935312855~Egså Åseral}} | |||
[[Kategori:Garder i Åseral]] | [[Kategori:Garder i Åseral]] | ||
Siste versjonen frå 7. oktober 2022 kl. 07:39
Egså er ein gard (gnr. 42) og ei lita grend aust i Åseral, inn mot grensa til Evje og Hornnes. Ein kjem til Egså ved å følge Heigardsvegen frå Kylland ca. ni kilometer nord-vestover mot Flystveit.
Historie
Dei første eigarane ein kjenner til på Egså er Gro Ulfsdotter og Eystein Thollakson i 1398. Så veit ein lite om garden fram til byrjinga av 1600-talet.
I 1916 nytta Åseral kommune forkjøpsretten, og kjøpte fleire gardsbruk som var på handel på Egså. Det var tale om eigedomar på ialt 16 000 daa, og av dette var ca. 13 000 daa produktiv skog. I mange år blei det drive mykje i skogen kvar vinter, og bygdefolk kom i arbeid.
I 1934 selde kommunen 4 000–5 000 daa av eigedomen til Vest-Agder landbruksselskap. Arealet skulle nyttast til bureisningsbruk. Fire ungdomar melde seg interesserte, og i åra før 2. verdskrigen vaks det opp fleire nye heimar på den gamle Egså-garden.
Segn
Langs Egsåvatn låg den gamle ferdslevegen austover frå Kyrkjebygd og ytre luten av Åseral. Ved vatnet er det ei jettegryte 6–7 meter over vassflata. Det er vanskeleg å skjøna at her har vore elvefar. Jettegryta har fått namnet St. Olavs brønn.
Så seier segna:
« - Då heilag Olav kom ridande denne vegen, vart hesten hans tyrst, og kongen ordna då med denne brunnen på snaue berget så hesten hans fekk drikka. I nærleiken av Handelands-garden ligg «St. Olavs bord». Det er ein lang, flat stein som kongen nytta til matbord på same ferda.»
Kjelder
- Tarjei Liestøl og Torleif Eiken, Åseral Gard og Ætt, band II, utgjeve av Åseral bygdesogenemnd, 1987, side 584–611
- Olav Leirvik, Åseral, artikkel i Norges Bebyggelse, herredsbindet for Vest-Agder, vestre del, opptrykk 1997, side 815